Έχετε παρατηρήσει ότι η σπονδυλική στήλη του παιδιού σας καμπυλώνει προς τα πλάγια; Μήπως οι ίδιοι αισθάνεστε πόνο στην πλάτη και στη μέση ή σας πιάνουν συχνά κράμπες στα πόδια; Όλα αυτά, ενδεχομένως, να οφείλονται στη σκολίωση.
Πιθανώς, θα έχετε ακούσει για τη σκολίωση. Με απλά λόγια είναι μια πλάγια παραμόρφωση της σπονδυλικής που συχνά διαγιγνώσκεται σε παιδιά και εφήβους. Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε αναλυτικά:
- τι είναι η σκολίωση
- ποια είναι τα αίτια και τα συμπτώματά της
- ποια είναι η καταλληλότερη θεραπεία
- ποιες ασκήσεις που απαγορεύονται στη σκολίωση και ποιες βοηθούν
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα συμπτώματα και τις επιλογές θεραπείας για να μπορείτε να διαχειριστείτε την κατάσταση με τον κατάλληλο τρόπο για εσάς.
Σκολίωση: Τι Είναι & Από τι Προκαλείται
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η σκολίωση ανήκει στις συχνότερες παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης παγκοσμίως.
Πιο αναλυτικά, πρόκειται για μια τρισδιάστατη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης και, συνεπώς, του κορμού, η οποία χαρακτηρίζεται από στροφή και πλάγια κλίση μεγαλύτερης των 10 μοιρών.
Στη σπονδυλική στήλη εμφανίζεται κύρτωμα δημιουργώντας ένα σχήμα C, συνήθως στη Θωρακική ή την Οσφυϊκή περιοχή, ενώ μπορεί να δημιουργηθεί και διπλή σκολίωση, εμφανιζόμενη σε περισσότερες από μία περιοχές της σπονδυλικής στήλης.
Τώρα που είδαμε επιγραμματικά τι είναι η σκολίωση, πρέπει να αναφέρουμε ότι υπάρχουν δύο βασικοί τύποι: η λειτουργική και η οργανική σκολίωση.
Aίτια Σκολίωσης Aνάλογα με τον Tύπο
Στη λειτουργική σκολίωση, η «αρχιτεκτονική» των σπονδύλων διατηρείται και, εφόσον δεν έχουν δημιουργηθεί μόνιμες βλάβες, η σπονδυλική στήλη αποκαθίσταται πλήρως.
Η λειτουργική σκολίωση μπορεί να προκληθεί λόγω:
- κακής στάσης του σώματος
- ανισοσκελίας των κάτω άκρων
- οσφυαλγίας και ισχιαλγίας
Αντιθέτως, στην οργανική σκολίωση το κύρτωμα είναι μόνιμο και χρειάζεται να επέμβουμε με κάποιον τρόπο ώστε να το διορθώσουμε. Σε αυτή την περίπτωση συναντάμε τις εξής υποκατηγορίες:
- Νευρομυική – προκαλείται από παθήσεις του νευρικού ή μυϊκού συστήματος
- Συγγενής – προκαλείται κατά τις πρώτες εβδομάδες της εμβρυϊκής ζωής
- Ιδιοπαθής – σε μεγάλο ποσοστό είναι άγνωστης αιτιολογίας
Η ιδιοπαθής σκολίωση είναι η πιο συνηθισμένη μορφή σε ποσοστό 80% των περιπτώσεων.
Σε αντίθεση με ό,τι μπορεί κανείς να πιστεύει, δεν έχει αποδειχθεί πως η ιδιοπαθής σκολίωση σχετίζεται με τη στάση σώματος ενός μαθητή ή μαθήτριας, ούτε με το βάρος της σχολικής τσάντας.
Υπάρχουν, ωστόσο, παράγοντες που μπορεί να την πυροδοτήσουν ή να την επηρεάσουν, όπως ο γενετικός παράγοντας, οι ορμόνες, οι διαταραχές του κολλαγόνου κ.ά.
Σε κάθε περίπτωση, η αιτιολογία είναι πολλές φορές πολυπαραγοντική και συχνά αδιευκρίνιστη.
Με βάση την ηλικία εμφάνισης, η ιδιοπαθής σκολίωση χωρίζεται σε:
- Συγγενή: εκ γενετής
- Νηπιακή: μέχρι 3 ετών
- Παιδική: 3-10 ετών
- Εφηβική: 10-18 ετών
- Ενηλίκων: άνω των 18 ετών
Σκολίωση: Συμπτώματα που Πρέπει να Προσέξετε
Η σκολίωση εμφανίζεται στο 2-3% του πληθυσμού και παρατηρείται κυρίως σε κορίτσια, για άγνωστη μέχρι στιγμής αιτία.
Τα κύρια συμπτώματα σκολίωσης που μπορεί να παρατηρήσετε είναι τα εξής:
- Ο ένας ώμος είναι πιο ψηλά από τον άλλο
- Η μέση γέρνει λίγο και δημιουργούνται πτυχές στη μία πλευρά
- Το κεφάλι δεν είναι ακριβώς στη μέση του σώματος αλλά γέρνει
- Το ένα ισχίο είναι πιο ψηλά από το άλλο
- Υπάρχει ύβος στην πλάτη (καμπούρα) – η μία μεριά προβάλλει πιο πολύ όταν σκύψει το παιδί.
Αν η παραμόρφωση επιδεινωθεί, η σπονδυλική στήλη μπορεί να περιστραφεί ή να στρίψει.
Όσον αφορά την επιδημιολογία της σκολίωσης, τα πρώτα συμπτώματα σκολίωσης εμφανίζονται συνήθως λίγο πριν την εφηβεία, με τα κορίτσια να έχουν αυξημένο κίνδυνο και το οικογενειακό ιστορικό να παίζει, επίσης, σημαντικό ρόλο.
Πώς Γίνεται η Διάγνωση της Σκολίωσης
Τις περισσότερες φορές η διάγνωση είναι άμεση και γίνεται κατόπιν κλινικού και απλού ακτινολογικού ελέγχου.
Επιβεβαιώνεται όταν στην ακτινογραφία υπάρχει πλάγια κλίση της σπονδυλικής στήλης με γωνία μεγαλύτερη από 10 μοίρες, με ταυτόχρονη στροφή της σπονδυλικής στήλης.
Για να βεβαιωθούμε, ωστόσο, ότι πρόκειται για οργανική και όχι λειτουργική σκολίωση, πρέπει να υπάρχει και θετικό Adam’s test με τα κάτωθι κριτήρια:
- πλάγια κλίση της σπονδυλικής στήλης
- ύβος (καμπούρα) στο κυρτό τμήμα της καμπύλης
- διακοπή της φυσιολογικής καμπύλης της κάμψης σε θωρακικές σκολιώσεις
Σκολίωση και Επιπτώσεις που Μπορεί να σας Επηρεάσουν
Οι επιπτώσεις της σκολίωσης μπορεί να διαφέρουν σε παιδιά και ενήλικες.
Οι περισσότερες περιπτώσεις σκολίωσης σε παιδιά είναι ήπιες και απλά παρακολουθούνται συστηματικά για να ελεγχθεί τυχόν επιδείνωση. Σε πολλές περιπτώσεις, δεν θα χρειαστεί κάποια θεραπεία.
Πρωταρχική διαφορά μεταξύ της παιδικής και της ενήλικης σκολίωσης είναι η εμφάνιση πόνου στους ενήλικες, γεγονός που μπορεί να δυσχεράνει την καθημερινότητα του ασθενούς.
Η εκφύλιση των μεσοσπονδύλιων δίσκων και των ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων (facet joints) βαθμιαία οδηγούν σε μειωμένη λειτουργικότητα και υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, ενώ κακός προδιαθεσιακός παράγοντας είναι και η αύξηση του σωματικού βάρους.
Σκολίωση: Πώς Θεραπεύεται
Για πρακτικούς λόγους, η σκολίωση έχει χωριστεί σε κατηγορίες βάσει μοιρών του κυρτώματος.
- Σκολίωση μέχρι 20º
Σε περιπτώσεις σκολίωσης μέχρι 20º, θεραπεύουμε συντηρητικά με φυσιοθεραπεία και ασκήσεις στάσης και διορθώσεως ενώ συνίσταται παρακολούθηση, συνήθως κάθε 6 μήνες.
- Σκολίωση 20º – 40º
Συνιστάται η χρήση κηδεμόνα. Οι κηδεμόνες έχουν σκοπό να διορθώσουν τη σκολίωση ή να μην την αφήσουν να χειροτερεύσει. Οι κηδεμόνες σκολίωσης πρέπει να φοριούνται ανελλιπώς (τουλάχιστον 20 ώρες το 24ωρο) και να χρησιμοποιούνται για αρκετά χρόνια, συνήθως μέχρι τα 19-20 έτη.
Για αναλυτικές πληροφορίες, δείτε: Κηδεμόνας σκολίωσης – Πόσο αποτελεσματικός είναι τελικά;
- Σκολίωση άνω των 40º
Από τις 40 μοίρες και πάνω, συνήθως η σκολίωση χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση. Είναι μάλιστα δυνατόν να ασκηθεί πίεση στους πνεύμονες και την καρδιά, προκαλώντας καρδιοπνευμονική ανεπάρκεια, οπότε σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση της σκολίωσης.
Ασκήσεις για Σκολίωση για Εντάξετε στην Καθημερινότητά σας
Σύμφωνα με τις διεθνείς επιστημονικές κοινότητες Scoliosis Research Society (SRS) και Society on Scoliosis Orthopedic and Rehabilitation Treatment (SOSORT), σκολιώσεις κάτω των 25 μοιρών αντιμετωπίζονται μόνο με φυσικοθεραπεία.
Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν Ειδικές Φυσικοθεραπευτικές Ασκήσεις για Σκολίωση (Physiotherapeutic Scoliosis Specific Exercises – PSSE), με την πιο διαδεδομένη μέθοδο να είναι η Schroth.
Οι PSSE μπορούν να μειώσουν σημαντικά την επιδείνωση της σκολίωσης και έτσι να αποφευχθεί η εφαρμογή κηδεμόνα, ενώ είναι και επισήμως αναγνωρισμένες από το σύνολο των διεθνών επιστημονικών κοινοτήτων που ασχολούνται με τη θεραπεία της σκολίωσης.
Η μέθοδος Schroth χρησιμοποιείται ως αποκλειστική αντιμετώπιση σε σκολιώσεις με γωνία κάτω από 25 μοίρες, τόσο σε παιδιά που ακόμα αναπτύσσονται όσο και σε ενηλίκους, ενώ συνδυάζεται και με την εφαρμογή κηδεμόνα σε σκολιώσεις από 25 – 45 μοίρες.
Ασκήσεις που Απαγορεύονται στη Σκολίωση ή Καλό Είναι να Αποφεύγονται
Αυτό που πρέπει να κατανοήσετε είναι πως οι ασκήσεις για σκολίωση είναι συγκεκριμένες.
Η κλασική γυμναστική (κοιλιακοί, ραχιαίοι κλπ.) δεν ωφελεί στην αντιμετώπιση της σκολίωσης, ενώ η αλόγιστη χρήση μονόζυγου μπορεί να αποδειχθεί ακόμα και επιζήμια, περιορίζοντας τη διορθωτική ικανότητα του κηδεμόνα.
Παράλληλα, οι μέθοδοι yoga και pilates πρέπει να αποφεύγονται για την αντιμετώπιση της σκολίωσης, καθώς δεν επιφέρουν καμία αλλαγή στο κύρτωμα και τις ασυμμετρίες του σώματος.
Τέλος, η χειροπρακτική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματικό εργαλείο σε άτομα που φορούν κηδεμόνα και όχι ως αποκλειστική αντιμετώπιση της σκολίωσης και του κυρτώματος.
Για οποιαδήποτε απορία σας σχετικά με την σκολίωση και τους κηδεμόνες κορμού, η Vesalius είναι στο πλευρό σας.
Οι κηδεμόνες διαμορφώνονται κατόπιν λήψης μέτρων από τον εξειδικευμένο Μηχανικό Ορθοπεδικής της Vesalius και προσαρμόζονται στις προτιμήσεις σας με χρώματα και σχέδια της επιλογής σας. Για να θα βρείτε όλα όσα χρειάζεστε για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση της σκολίωσης και να ορθώσετε πάλι το σώμα σας χωρίς πόνο.
