Μετά τον ακρωτηριασμό μέρους του χεριού ή του ποδιού σας, υπάρχει πιθανότητα να αισθανθείτε πόνο στο άκρο που δεν υπάρχει πια, γνωστό ως μέλος φάντασμα.
Μην ανησυχείτε.
Διαβάστε το άρθρο που ακολουθεί και ενημερωθείτε κατάλληλα για τις συνέπειες του ακρωτηριασμού, το μέλος φάντασμα και την εξήγηση που δίνουν οι ειδικοί καθώς και για τις λύσεις που μπορείτε να δοκιμάσετε ώστε να ανακουφιστείτε από τον πόνο.
Τι είναι το μέλος φάντασμα;
Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις ασθενών παγκοσμίως που παρατηρούν πόνο μετά από ακρωτηριασμό στο μέρος του σώματος που λείπει.
Αν και ο πόνος αυτός είναι αληθινός, οι ασθενείς αναφέρουν ότι νιώθουν σαν να συμβαίνει στο άκρο που απουσιάζει, γι’ αυτό και συχνά αναφέρεται ως πόνος φάντασμα.
Στα αγγλικά η διαταραχή αυτή είναι γνωστή ως phantom pain και έρευνες δείχνουν ότι η πλειοψηφία των ασθενών που έχουν χάσει ένα άνω ή κάτω άκρο αναφέρουν το σύμπτωμα αυτό στις συνέπειες του ακρωτηριασμού.
Ο πόνος φάντασμα κυμαίνεται από ήπιος έως πιο έντονος και μπορεί να διαρκέσει για δευτερόλεπτα, ώρες, ημέρες ή περισσότερο. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί τόσο μετά από ιατρικό ακρωτηριασμό (αφαίρεση τμήματος άκρου με χειρουργική επέμβαση) όσο και μετά από κάποιο ατύχημα.
Οι ασθενείς που αισθάνονται πόνο σε μέλος φάντασμα τον περιγράφουν με διαφορετικούς τρόπους, όπως κνησμό, μυρμήγκιασμα, κράμπες, τσούξιμο κ.α.
Υπολογίζεται ότι 8 στους 10 ανθρώπους που χάνουν ένα άκρο βιώνουν πόνο φάντασμα έως κάποιο βαθμό. Ο πόνος αυτός:
- μπορεί να σχετίζεται με μια συγκεκριμένη κίνηση του κολοβώματος
- μπορεί να οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες, όπως οι αλλαγές στον καιρό ή την ατμοσφαιρική πίεση κ.α.
- μπορεί να συνδέεται με ψυχολογικούς παράγοντες, όπως το stress
Σήμερα, ο πόνος φάντασμα μπορεί να αντιμετωπιστεί, ενώ πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι μειώνεται δραστικά με τις προθέσεις άνω άκρων ή κάτω άκρων.
Πόνος φάντασμα – τι να περιμένω;
Όταν ένα άτομο νιώθει πόνο σε μέλος φάντασμα σημαίνει ότι αισθάνεται πόνο εκεί που θα έπρεπε να είναι το μέρος του σώματος που λείπει. Υπάρχουν, ωστόσο, κι άλλες συνέπειες του ακρωτηριασμού, που δεν σχετίζονται απαραίτητα με τον πόνο:
Αισθήσεις φάντασμα (Phantom sensations): To άτομο εξακολουθεί να αισθάνεται πως το μέλος που λείπει είναι ακόμα μέρος του σώματός του. Δεν υπάρχει πόνος. Για παράδειγμα, ένα άτομο που βιώνει αισθήσεις φάντασμα μπορεί να ξεχάσει ότι λείπει μέρος του κάτω άκρου και να προσπαθήσει να περπατήσει και στα δύο πόδια.
Υπολειπόμενος πόνος στα άκρα (Residual limb pain): Αυτός ο πόνος επηρεάζει το υπόλοιπο τμήμα του άκρου (κολόβωμα) όπου έγινε ο ακρωτηριασμός. Ο υπολειπόμενος πόνος στα άκρα εξηγείται ιατρικά, για παράδειγμα λόγω νευρικής βλάβης.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Ακρωτηριασμός ποδιού – Τι να προσέξετε πριν και μετά το χειρουργείο
Πόνος σε μέλος φάντασμα και εξήγηση – τι τον προκαλεί;
Ο πόνος φάντασμα εμφανίζεται συνήθως αμέσως μετά την απώλεια άκρου, ενώ σπανιότερα μετά από μήνες ή χρόνια.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι ο πόνος φάντασμα προκύπτει από ένα «μπέρδεμα» του νευρικού συστήματος, ειδικά στα σήματα μεταξύ του νωτιαίου μυελού και του εγκεφάλου.
Όταν ένα μέρος του σώματος ακρωτηριάζεται, οι περιφερειακές νευρικές συνδέσεις παραμένουν στη θέση τους. Ο εγκέφαλος μπορεί να παρερμηνεύσει τις πληροφορίες που λαμβάνει ή να επεξεργαστεί τα σήματα ως αίσθηση πόνου, ακόμα κι αν το ακρωτηριασμένο τμήμα έχει αφαιρεθεί.
Ποιοι παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν πόνο στα άκρα φάντασμα;
Ένα άτομο που έχει υποστεί ακρωτηριασμό, ενδέχεται να νιώσει πόνο φάντασμα κάποια στιγμή στη ζωή του.
Μερικοί ασθενείς αναφέρουν ότι ο πόνος είναι χειρότερος όταν δεν φορούν τεχνητά μέλη.
Δείτε μερικούς παράγοντες που ενδέχεται να οδηγήσουν σε πόνο μετά από ακρωτηριασμό:
- Στηθάγχη (πόνος στο στήθος λόγω χαμηλού οξυγόνου στην καρδιά)
- Αλλαγές στη θερμοκρασία ή τη βαρομετρική πίεση
- Δυσκοιλιότητα
- Έρπης ζωστήρας
- Σεξ ή σωματικό άγγιγμα
- Κάπνισμα
- Στρες
Αντιμετώπιση ακρωτηριασμού και μέλους φάντασμα
Συνήθως με την πάροδο του χρόνου οι συνέπειες του ακρωτηριασμού εξασθενούν, ενώ πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι η αίσθηση βελτιώνεται σημαντικά με την προσθήκη τεχνητών μελών, όπως το βιονικό πόδι ή χέρι.
Πέρα από τη θεραπεία που μπορείτε να συζητήσετε με τον γιατρό ή τον προσθετικό σας, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή (αναλγητικά, μυοχαλαρωτικά, αντικαταθλιπτικά κ.α.), τοπική αναισθησία ή λιδοκαϊνη, ακόμα και χειρουργικές θεραπείες, μπορείτε να δοκιμάσετε να διαχειριστείτε μόνοι σας το μέλος φάντασμα με διάφορες μεθόδους:
- Επανατοποθετήστε το σώμα σας. Εάν έχετε χάσει ένα άκρο, η στήριξη της περιοχής σε ένα μαξιλάρι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του πόνου. Αν φοράτε προθέσεις κάτω άκρων, αφαιρέστε τες, ενώ αν δεν χρησιμοποιείτε, δοκιμάστε να τις φορέσετε.
- Εξασκηθείτε σε τεχνικές χαλάρωσης. Δεδομένου ότι το στρες και το άγχος μπορούν να συμβάλουν στον πόνο φάντασμα, οι τεχνικές χαλάρωσης, όπως ο διαλογισμός και οι ασκήσεις αναπνοής, μπορεί να βοηθήσουν.
- Απολαύστε τα αγαπημένα σας χόμπι. Δραστηριότητες όπως το διάβασμα και η μουσική μπορούν να σας αποσπάσουν την προσοχή από τον πόνο, ή να βοηθήσουν στη διαχείριση του άγχους.
- Εγγραφείτε σε ομάδες υποστήριξης. Η συναναστροφή με άτομα που έχουν παρόμοιους ακρωτηριασμούς ή τραυματισμούς μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματά σας.
- Ακολουθήστε τις οδηγίες του ιατρού και του προσθετικού σας. Μπορεί να χρειαστεί χρόνος ώσπου να βρείτε την κατάλληλη θεραπεία για εσάς. Για καλύτερα αποτελέσματα, ακολουθήστε τις υποδείξεις του γιατρού σας.
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το μέλος φάντασμα, την εξήγηση πίσω από την εμφάνισή του, τον πόνο μετά από ακρωτηριασμό αλλά και τις γενικότερες συνέπειες του ακρωτηριασμού, η VESALIUS μπορεί να σας βοηθήσει.
Με δεκαετίες εμπειρίας και πραγματική αφοσίωση σε ό,τι έχει να κάνει με τα προσθετικά μέλη, είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνηση.
Επικοινωνήστε μαζί μας για περαιτέρω πληροφορίες.
Αυτή η ενημέρωση δε σκοπεύει να υποκαταστήσει την επαγγελματική ιατρική πληροφόρηση, διάγνωση και θεραπεία. Οι ασθενείς που διαβάζουν άρθρα σ’ αυτή την ιστοσελίδα πρέπει να αξιολογήσουν τις πληροφορίες προσεκτικά με τη βοήθεια του θεράποντα ιατρού τους.
