Κηδεμόνες Σκολίωσης

Η σκολίωση είναι μια σύνθετη τρισδιάστατη παραμόρφωση που επηρεάζει τη σπονδυλική στήλη και τον κορμό. Εμφανίζεται σε λειτουργικές και πιθανές δομικές αλλαγές στα τρία επίπεδα του σώματος και θα μπορούσε να οριστεί ως τρισδιάστατη στρεπτική παραμόρφωση.
Η λέξη «σκολίωση» προέρχεται από την ελληνική λέξη «στρεβλός» (σκόλιος).

Η σκολίωση ή η ιδιοπαθής σκολίωση επηρεάζει κυρίως παιδιά και εφήβους κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης. Ο παράγοντας που προκαλεί περιγράφεται ως πολυπαραγοντικός με γενετικά, ορμονικά, μυοσκελετικά, νευρολογικά συστατικά και συνενώθηκε σε διάφορες θεωρίες.

Η ιδιοπαθής σκολίωση μπορεί να υποδιαιρεθεί ανάλογα με τον χρόνο ανίχνευσης:

Νηπιακή ηλικία 0 – 3
Ιδιοπαθής σκολίωση  συχνά σε αγόρια, θωρακική αριστερή, θωρακική κύφωση.

Νεανική ηλικία 4 – 9
Τυπικά χαρακτηριστικά: συχνότερα σε κορίτσια, θωρακική δεξιά-κυρτή, οσφυϊκή αριστερή-κυρτή, κίνδυνος αναπνευστικής δυσλειτουργίας, επίπεδη πλάτη.

Εφηβος ηλικία >9 – 17
Τυπικά χαρακτηριστικά: συχνότερα σε κορίτσια, θωρακική δεξιά-κυρτή, οσφυϊκή αριστερή-κυρτή, κίνδυνος αναπνευστικής δυσλειτουργίας, επίπεδη πλάτη.

Ιδιοπαθής σκολίωση ενηλίκων και εκφυλιστική σκολίωση

Μια νέα ομάδα περισσότερο ή λιγότερο ιδιοπαθούς σκολίωσης είναι η σκολίωση των ενηλίκων. Εμφανίζεται πολύ καιρό μετά τη σκελετική ωριμότητα και έχει επιτευχθεί σταθερή καμπυλότητα και είναι κατά μία έννοια η «επανεκκίνηση» ή η ανανέωση της εξέλιξης.
Η εκφυλιστική σκολίωση ξεκινά μετά την εμμηνόπαυση (ηλικία 50-60 ετών) (de novo – νέα) συνοδευόμενη από LBP (οσφυαλγία) ακόμη και σε ήπιες καμπύλες, LL (πλάγια ολίσθηση) σε πιο σοβαρές καμπύλες, τμηματική αστάθεια, οστεοπενία ή οστεοπόρωση και απώλεια οσφυϊκής λόρδωσης. Η γυναίκα ιδιαίτερα στην οσφυϊκή περιοχή επηρεάζεται περισσότερο.
Θα μπορούσε να εξηγηθεί ως έλλειψη αντισταθμιστικών επιλογών λόγω της μειωμένης ευελιξίας για αντιστάθμιση με δευτερεύουσες καμπυλότητες και της απώλειας σταθερότητας της στάσης, ειδικά στην ευαίσθητη οσφυϊκή-πυελική περιοχή.
Η εκφυλιστική οσφυϊκή σκολίωση έχει υψηλό κίνδυνο περαιτέρω εξέλιξης και μειώνει την ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την υγεία λόγω του πόνου και των λειτουργικών βλαβών.

Η σκολίωση με γνωστή αιτιολογία περιγράφεται ως συγγενής (ελαττώματα σπονδυλικών οστών ή ακανόνιστη κατάτμηση από τη γέννηση), νευρομυϊκή (ελαττώματα στο νευροκινητικό σύστημα) ή σκολίωση σύμφωνα με διάφορες συστηματικές ασθένειες.

Η σκολίωση που παρατηρείται στο μετωπιαίο επίπεδο παρουσιάζει πλάγια απόκλιση. Στο εγκάρσιο επίπεδο, η αξονική περιστροφή των σπονδύλων παρατηρείται κυρίως γύρω από την κορυφή των καμπυλοτήτων, σε συνδυασμό με στρέψη στα ίδια σπονδυλικά τμήματα. Στο οβελιαίο επίπεδο, οι φυσιολογικές καμπύλες (θωρακική κύφωση και οσφυϊκή λόρδωση) τείνουν να μειώνονται προς την κατεύθυνση μιας επίπεδης θωρακικής λόρδωσης, η οσφυϊκή λόρδωση φαίνεται πιο μεταβλητή ανάλογα με τον τύπο της καμπύλης. Τυπικές αλλαγές στο οβελιαίο επίπεδο περιγράφονται για τη θωρακοοσφυϊκή συμβολή. 

Τα χαρακτηριστικά του κορμού στη σκολίωση δημιουργούν μια ασύμμετρη ανακούφιση του σώματος λόγω των περιστροφικών όψεων με ραχιαία διαστολές στην κυρτή πλευρά των καμπυλοτήτων και οδοντωτές περιοχές που αντιστοιχούν στις κοιλότητες. Η μετωπική και οβελιαία ισορροπία εξαρτάται από τις αντισταθμιστικές επιδράσεις των πρωτογενών και δευτερογενών καμπυλοτήτων.

Το χρυσό πρότυπο για τη διάγνωση της σκολίωσης εξακολουθεί να είναι ένα φιλμ ακτίνων Χ  σε όρθια θέση που ανιχνεύει πλευρική απόκλιση και ορίζει σύμφωνα με τα πρότυπα SRS (Scoliosis Research Association) τη σκολίωση με γωνία Cobb μεγαλύτερη από 10° με αξονική περιστροφή.

Οι καμπυλότητες περιορίζονται από έναν σπόνδυλο στο άνω άκρο και έναν σπόνδυλο κάτω άκρου με μια κορυφή (κορυφαίος σπόνδυλος) στο κέντρο της καμπύλης. Στον κορυφαίο σπόνδυλο, η στροφή της σπονδυλικής στήλης μπορούσε να εκτιμηθεί με διαφορετικές μεθόδους, Nash & Moe, Pertriolle, Raimondi.
Στην κλινική αξιολόγηση η μέτρηση με το σκολιόμετρο Bunnel αναφέρει τη γωνία περιστροφής του κορμού. Τιμές μεγαλύτερες από 5° ή 7° αντίστοιχα υποδεικνύουν περαιτέρω διερεύνηση.

Γίνεται διάκριση μεταξύ δομικής σκολίωσης και λειτουργικής σκολίωσης.

Η λειτουργική σκολίωση παρατηρείται κυρίως σε περιπτώσεις βλάβης της στάσης του σώματος, ή δευτερογενή σε εξωσπονδυλικά αίτια, π.χ. διαφορετικά μήκη ποδιών ασυμμετρία παρασπονδυλικών μυών. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η σκολίωση δεν είναι σταθερή και μπορεί να ρυθμιστεί σε ανάκλιση ή με τη διόρθωση του υποκείμενου παράγοντα που προκαλεί.
Τα δομικά χαρακτηριστικά σκολίωσης είναι τυπικά στοιχεία όταν αναφέρεται η διάγνωση της σκολίωσης και είναι σαφή σημάδια για την εξέλιξη της σκολίωσης αυξάνοντας τη γωνία Cobb, την περιστροφή και την ακαμψία σε τυπικά μέρη της σπονδυλικής στήλης.
Η δομική στερέωση επηρεάζει διαφορετικούς ιστούς όπως οστά, συνδετικούς ιστούς, συνδέσμους, μύες κ.λπ. και αποτελεί έκφραση της σκολίωσης λόγω της ασύμμετρης φόρτισης στο αναπτυσσόμενο και αναπτυσσόμενο σύστημα του σώματος με τα μυοσκελετικά και κινητικά στοιχεία του.

Συγγενής σκολίωση

Η συγγενής σκολίωση είναι μια παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης με πλάγια απόκλιση και περιστροφή της σπονδυλικής στήλης που προκαλείται από γενετικές ανωμαλίες στην εμβρυϊκή ανάπτυξη των σπονδύλων που οδηγούν στο σχηματισμό ενός ή περισσότερων παραμορφωμένων σπονδύλων. Ο ατελής σχηματισμός των σπονδύλων έχει ως αποτέλεσμα την ασύμμετρη ανάπτυξη της σπονδυλικής στήλης. Συγγενείς ανώμαλοι σπόνδυλοι μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε μέρος της σπονδυλικής στήλης. Ελαττώματα σχηματισμού, ελαττώματα κατάτμησης ή συνδυασμένες μορφές σπονδυλικών ανωμαλιών διαταράσσουν το φυσιολογικό πρότυπο ανάπτυξης της σπονδυλικής στήλης, έτσι ώστε να αναπτυχθεί σκολίωση καθώς αναπτύσσεται η σπονδυλική στήλη. Οι συγγενείς σκολίωση είναι σπάνιες, αλλά μπορεί να χρειαστούν έγκαιρη χειρουργική επέμβαση λόγω της σοβαρότητας της παραμόρφωσης της σπονδυλικής στήλης.

Νευρομυϊκή σκολίωση

Αυτός ο όρος περιγράφει μια κλινική εικόνα που προκύπτει κυρίως από νευρολογικές ή μυϊκές ασθένειες και χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων διαφόρων βαθμών σοβαρότητας (για παράδειγμα διαταραχές που επηρεάζουν τη στάση του σώματος και το κινητικό σύστημα, νοητική αναπηρία ή βλάβη στις λειτουργίες αισθητηριακής αντίληψης). Πολλές από αυτές τις ασθένειες έχουν την εμφάνισή τους στην παιδική ηλικία και μπορεί, εκτός από τα πολλά επιμέρους πρωτογενή συμπτώματα που παρατηρούνται, να οδηγήσουν και στο σχηματισμό σκολίωσης λόγω της νευρομυϊκής διαταραχής της στάσης του σώματος με τοπικές ή γενικευμένες μυϊκές δυσλειτουργίες.